Ở nước ta hiện nay, theo quy định tại Điều
8 Luật phổ biến, giáo dục pháp luật số 14/2012/QH13 ngày 20/6/2012 thì: Ngày 09
tháng 11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức
thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội. Việc Quốc hội lựa chọn ngày
9/11 là ngày pháp luật vì vào ngày này cách đây 75 năm, Quốc hội nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa đã thông qua bản Hiến pháp đầu tiên của nước ta - Hiến pháp
năm 1946. Đây là một sự kiện chính trị-pháp lý có ý nghĩa đặc biệt quan trọng
mở đầu con đường phát triển mới của lịch sử lập hiến của đất nước. Ngày
09/11/1946, bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa được
ban hành. Sau Hiến pháp năm 1946, nước ta đã có thêm 4 Hiến pháp (1959, 1980,
1992, 2013), những giá trị dân chủ, quyền con người, quyền công dân, tư tưởng
và mô hình tổ chức nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân được ghi
nhận trong Hiến pháp năm 1946 luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt tất cả các
Hiến pháp và toàn bộ hệ thống pháp
Luật của nước ta
Ngày Pháp luật là để nhân dân thể hiện
tinh thần tôn vinh các giá trị, vai trò đặc biệt quan trọng của Hiến pháp, pháp
luật trong cuộc sống của mỗi con người và trong sự phát triển của quốc gia, sự
hưng thịnh của dân tộc, đồng thời qua đó làm cho tinh thần thượng tôn pháp luật
thực sự thấm sâu vào ý thức, hành vi, hoạt động của mọi người dân, của cơ quan,
tổ chức và của toàn xã hội.
Thứ nhất, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật: Ngày Pháp luật được tổ
chức hằng năm nhằm tôn vinh Hiến pháp và pháp luật, đề cao giá trị của Hiến
pháp và pháp luật trong nhà nước pháp quyền, giáo dục ý thức thượng tôn pháp
luật cho mọi người trong xã hội. Với ý nghĩa đó, mọi tổ chức, cá nhân tập trung
nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật, góp phần đưa các quy định của pháp luật đi vào
cuộc sống, từ đó lan tỏa sâu rộng để tất cả các ngày trong năm đều là Ngày Pháp
luật.
Thứ hai, xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ ứng xử phù hợp với quy
định của Hiến pháp và pháp luật: Pháp luật của nước ta đảm bảo nguyên tắc công
bằng, minh bạch, ghi nhận, bảo vệ, bảo đảm quyền - lợi ích cho mỗi cá nhân và
sự hài hòa các loại lợi ích trong xã hội. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn
vinh hiến pháp, pháp luật; xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ, hành vi ứng xử
phù hợp với quy định của hệ thống pháp luật, ý thức bảo vệ pháp luật của toàn
dân.
Thứ ba, đề cao giá trị con người, xây dựng nhân cách tạo nên sự bền
vững của ý thức pháp luật, của kỷ cương, phép nước: Ngày Pháp luật được tổ chức
nhằm đề cao giá trị con người, xây dựng nhân cách; đề cao ý thức làm chủ, tôn
trọng kỷ luật, tự do trong khuôn khổ pháp luật; coi trọng các giá trị đạo đức
tốt đẹp; ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ công dân, lòng yêu nước, xây dựng lối
sống, nếp sống văn hoá; bồi dưỡng ý thức và năng lực phát huy giá trị văn hoá
dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại là những điều kiện quan trọng góp
phần hình thành con người về mặt tâm hồn, nhân cách, để mỗi con người tự ý thức
về mình, về cộng đồng, về dân tộc, về đất nước. Đây chính là yếu tố tạo nên sự
bền vững của ý thức pháp luật, của kỷ cương, phép nước.
Thứ tư, nâng cao hiệu quả xây dựng, phổ biến, giáo dục pháp luật và
thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền của Nhân dân,
do Nhân dân, vì Nhân dân.
Thứ năm, hướng tới xây dựng nền văn hóa pháp lý: Văn hóa pháp luật
rất hiện hữu, được thể hiện hàng ngày ở tất cả các lĩnh vực hoạt động của nhà
nước, cá nhân và xã hội, trong nội dung, thực hành, áp dụng Hiến pháp, pháp
luật, trong tất cả những vấn đề liên quan đến con người, quyền, tự do, trách
nhiệm của con người. Để hình thành nền văn hóa pháp luật, cần phải xây dựng lối
sống tôn trọng pháp luật. Lối sống theo pháp luật thể hiện một trạng thái
thường xuyên, thường ngày, được tạo lập từ các ứng xử theo pháp luật ở mọi lúc,
mọi nơi, mọi hoàn cảnh; không đơn thuần chỉ là một hành động nhất thời mà trở
thành thói quen. Do vậy, Ngày Pháp luật có ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong việc
đề cao giá trị của pháp luật trong Nhà nước pháp quyền, hướng mọi tổ chức, cá
nhân tính tích cực tham gia với hành vi, thái độ xử sự pháp luật đúng đắn, đề
cao quyền cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của cá nhân công dân trong học tập, tìm
hiểu pháp luật và tự giác chấp hành pháp luật. Qua đó, góp phần nâng cao ý thức
và niềm tin pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn hóa pháp
lý trong cuộc sống xã hội. Đồng thời, đây còn là mô hình để vận động, khuyến
khích, kêu gọi toàn thể Nhân dân chung sức, đồng lòng vì sự nghiệp xây dựng và
hoàn thiện Nhà nước, phát huy triệt để tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc cùng
tích cực hành động vì một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh.